‘liaison’ gemeente Oss

DUURZAME POLDER

INRICHTINGSPLAN MET WINDPARK VOOR DUURZAME POLDER

De gemeenten Oss en ’s Hertogenbosch hebben de polder tussen beide gemeenten aangewezen voor de ontwikkeling van een windpark. Een flink aantal windturbines is nodig om de elektriciteit op te wekken die regionaal is afgesproken. Normaal zijn rijk en provincie bij zo’n groot windpark de regisseurs. Maar hier geven zij de regie aan de twee gemeenten. De gemeenten moeten zorgen dat vóór 2030 voldoende windturbines in de ‘Duurzame Polder’ polder staan voor hun aandeel in de regionale energieopgave.

Samen met rijk en provincie vormen de gemeenten een Stuurgroep. Die benoemt een Projectteam met een projectmanager, een omgevingsmanager, een communicatieadviseur en twee ‘liaisons’, uit elke gemeente één. De liaisons moeten zorgen dat ‘hun’ gemeenteraad eind 2023 instemt met het inrichtingsplan dat het Projectteam voor de polder ontwikkelt. Daarna moeten zij zorgen dat eind 2024 de benodigde vergunningen zijn verleend voor de windturbines. Dan kan het windpark in 2030 bedrijfsklaar zijn.
Na jaren van voorbereiding wil de ambtelijke liaison van Oss het stokje overdragen aan een ander. Ik ben gevraagd als liaison van Oss. Oss is niet naast de deur, maar ik vind het een uitdagend verzoek. Ten eerste omdat duurzame opwek van elektriciteit in een buitengebied nieuw voor mij is. Ten tweede omdat de boeren van Oss zich hebben verenigd in ‘Windcollectief Oss Den Bosch’ om het windpark zelf te realiseren.

AKTIVITEITEN

Begin 2023 ga ik van start. Het Projectteam heeft al landschapsontwerpers en een bureau voor de Milieu Effect Rapportage (MER) geselecteerd. Die ondersteunen het Projectteam bij de ontwikkeling van een gedragen inrichtingsplan voor de polder met windturbines. Daarbij moeten ‘koppelkansen’ voor ruimtelijke verbeteringen worden benut. Het plan moet tot stand komen via ontwerpateliers met belangenorganisaties en brede publieksbijeenkomsten.
Eerst maak ik kennis met de ambtelijke organisatie van Oss en de verantwoordelijke wethouder. Ik spreek af aan welke overleggen ik ga deelnemen. Ik maak kennis met het Windcollectief en met enkele belangenorganisaties. En ik treed toe tot het Projectteam.

Van uitgangspunten naar 16 varianten

Het Projectteam heeft de eerste ateliers achter de rug. Die hebben uitgangspunten opgeleverd voor de inrichting van de polder. Op basis daarvan ontwikkelen we vier inrichtingsprincipes voor de polder met elk vier verschillende windturbineopstellingen, dus 16 inrichtingsvarianten in totaal.
Deze 16 varianten bespreken we op inloopbijeenkomsten voor een breed publiek. Daar leer ik veel mensen kennen die het project met belangstelling volgen. Mij wordt duidelijk dat het niet eenvoudig zal zijn om tot een gedragen plan te komen.

Veel positief kritische geluiden, maar ook felle tegenstanders

Van de bewoners uit de omliggende kernen en stadswijken blijkt een deel positief kritisch en een deel fel tegenstander. Ook de boeren uit de polder blijken verdeeld. Hetzelfde geldt voor de milieuorganisaties. Want windturbines wekken weliswaar duurzame energie op, maar zijn ook een bedreiging voor beschermde diersoorten. Ook leer ik raadsleden kennen. Sommigen sympathiseren met felle tegenstanders.

Windexcursies en een gezondheidswebinar

Tussendoor organiseren we als Projectteam windexcursies naar de windparken Deil en Nederweert. Ook zorgen we voor een webinar over de gezondheidseffecten van windturbines. Want tegenstanders vrezen geluidsoverlast en gehoorschade. We laten omwonenden van andere windparken en wetenschappers aan het woord om de angsten te helpen relativeren.

Meer opwek nodig voor een rendabele businesscase?

Op een bepaald moment laten de initiatiefnemers van het Windcollectief weten dat zij meer opwek nodig hebben voor een rendabele exploitatie dan de regionale opgave. Dat is een moeilijk verhaal voor iedereen die al problemen heeft met het regionale minimum. Duidelijk wordt dat sommige raadsleden niet genegen zijn ruimte te bieden voor meer opwek. De wethouder vraagt de businesscase van het Windcollectief onafhankelijk te laten checken. Daarvoor huur ik een adviesbureau in. Dat leidt tot een brief van dat bureau aan de raad. Daarin staat dat de businesscase goed in elkaar zit. Het bureau acht het aannemelijk dat het Windcollectief meer opwek nodig heeft, zeker als ook omwonenden mee moeten kunnen investeren en profiteren.

Wekelijks schriftelijke raadsvragen

Wekelijks krijg ik raadsvragen schriftelijk te beantwoorden. Vooral de fracties die geen heil zien in het windpark blijven kritische vragen stellen. Ik probeer die steeds zo goed mogelijk te beantwoorden.

Van 16 naar 5 varianten voor onderzoek naar de milieueffecten

Op basis van de reacties op de inloopbijeenkomsten ‘trechtert’ het Projectteam de 16 inrichtingsvarianten naar vijf varianten, om deze in de zomerperiode op hun milieueffecten te laten onderzoeken. Dat trechteren gebeurt weer via ateliers met belangenorganisaties en inloopbijeenkomsten voor het brede publiek. Dit keer zetten we bovendien een online enquête uit. Daar doen 1156 mensen aan mee. Dat levert een redelijk positief beeld op over het plan voor een windpark in de polder. Het lijkt erop dat relatief veel tegenstanders de fysieke bijeenkomsten bezoeken. Het is ook mogelijk dat de ‘positivo’s’ zich daar stil houden.

Ter afsluiting van de trechterfase organiseert het Projectteam informatieve en opiniërende bijeenkomsten voor beide gemeenteraden. Want zij moeten straks instemmen met het eindresultaat.

Vóór de zomer van 2023 laten we de Stuurgroep vijf varianten vaststellen voor het milieuonderzoek.

Van 5 varianten naar één voorkeursvariant

Het milieuonderzoek vindt in de zomer van 2023 plaats. Na de zomer zal op basis van het ‘Milieu Effect Rapport’ worden toegewerkt naar één, zoveel mogelijk gedragen inrichtingsvariant voor de polder. Ook weer via raadsbijeenkomsten, ateliers, inloopbijeenkomsten en een online enquête. Die voorkeursvariant wordt dan ter vaststelling aan de raden voorgelegd. Daarna kunnen initiatiefnemers zoals het Windcollectief een vergunning aanvragen.

OVERDRACHT

Vóór mijn zomervakantie besluit ik het project over te dragen aan iemand die dichterbij woont. Ik schrijf een overdrachtsdocument voor mijn opvolger en spreek af dat ik na mijn vakantie terugkom om hem/haar in te werken.

Ik blijf het project op afstand volgen. Ik duim dat de gemeenteraden in 2024 (want de planning loopt uit) kaders vaststellen die breed worden gedragen én waar het Windcollectief mee uit de voeten kan.